Idea
„Pianokrąg” - to nowy cykl koncertów na mapie Warszawy, którego pomysłodawcą jest Bartek Wąsik, jeden z czołowych i wszechstronnych polskich pianistów. Aranżer, kompozytor, zwycięzca wielu międzynarodowych konkursów i nagród pozamuzycznych, m. in. Paszportu Polityki, nagrody fonograficznej Fryderyk, Gwarancji Kultury, czy Wdechów. W ubiegłym roku został laureatem nagrody polskiego środowiska muzycznego Koryfeusz Muzyki Polskiej 2020 w kategorii „Osobowość roku”. Jest współzałożycielem i członkiem takich zespołów jak Kwadrofonik i Lutosławski Piano Duo, ale również podąża własną drogą artystyczną, przykuwając tym samym uwagę publiczności i krytyków.
W ubiegłym roku, dzięki wsparciu Miasta Stołecznego Warszawa i Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni udało mu się zrealizować własny cykl recitali fortepianowych pod nazwą Pianokrąg. To było marzenie Bartka Wąsika, by móc zaoferować warszawskiemu odbiorcy spójność pomiędzy prezentowaną muzyką, a miejscem w którym ona wybrzmiewa. Chodziło o wykreowanie bezpiecznej przestrzeni, w której publiczność w niezobowiązujący sposób, skupiona wokół jednego instrumentu będzie mogła wysłuchać zaproponowanych przez Wąsika różnych spojrzeń na muzykę fortepianową. Inspirując się przemówieniem noblowskim Olgi Tokarczuk, pianista w swoich nowych działaniach artystycznych chce odwołać się do czułej narracji i wykreować rodzaj wspólnoty, której często brakuje w wielkich salach koncertowych. Poprzez sposób opowiadania - a w tym przypadku gry na jednym instrumencie - wykonawca ma stać się "czułym narratorem”.
Pomimo pandemii i bardzo trudnej dla środowisk artystycznych rzeczywistości, podczas ubiegłorocznych letnich miesięcy udało się stworzyć i wypracować formułę, w której zarówno wykonawca jak i zgromadzona publiczność mogli czuć się bezpiecznie. Specyfika Parku Rzeźby który otacza pałac w Królikarni dała możliwość nagłośnienia samego miejsca koncertu, czyli Sali Rotundowej, co umożliwiło licznie przybyłej publiczności wysłuchania koncertów spacerując między drzewami, siedząc lub leżąc na trawie, przy zachowaniu wszelkich zasad bezpiecznego dystansu społecznego. Wszystkie wydarzenia były również transmitowane online, szczególnie z myślą o osobach, które zdecydowały się zostać w domach. Ta sprawdzona formuła ma być zachowana i powtórzona również podczas organizacji tegorocznej edycji Pianokręgu.
Założeniem Bartka Wąsika było to, by stworzyć komfortowe warunki dla publiczności, która woli odbierać muzykę w skupieniu, ale blisko natury, w miejscu dalekim od dystansu panującego w wielkich, ograniczonych ścianami salach koncertowych. W tym roku będą to koncerty, które skupią się wokół ważnych i rzadko prezentowanych w Warszawie wielkich nazwisk. Najpierw naszkicowany za pomocą fortepianu koncert-portret jednego z najoryginalniejszych japońskich artystów - Ryuichi Sakamoto i przekrój jego bogatej i różnorodnej twórczości. Dalej ciekawe zestawienie twórczości dwóch amerykańskich kompozytorów tworzących w XX i XXI wieku - Johna Cage’a i Johna Adamsa. Podczas tego koncertu Bartek Wąsik wykona razem z udziałem publiczności słynną kompozycję, która odkryła dla muzyki ciszę, czyli „4’33” Cage’a. Na trzecim koncercie zabrzmi muzyka, ale jakby w zwolnionym tempie, czyli ujmujące cykle miniatur fortepianowych Erika Satie, który pomimo że tworzył je pod koniec XIX wieku to rozpoczął nimi nowy gatunek muzyczny - ambient. Utwory będą wybrzmiewały jakby bez początku i końca, tworząc namiastkę muzykoterapii pod gołym niebem. Czwarty koncert będzie hołdem Bartka Wąsika dla swojego instrumentu, na którym zagra kultową muzykę z filmu „Fortepian”, stworzoną przez brytyjskiego kompozytora Michaela Nymana. Wartym podkreślenia jest fakt, że koncerty będą pokrywać się z planowaną na ten rok wystawą rzadko prezentowanego malarstwa Xawerego Dunikowskiego. Jest to o tyle ważne, że propozycja programowa koncertów będzie dodatkowo wzmacniała odbiór prezentowanej tam sztuki.
27.06.2021
RYUICHI SAKAMOTO - THE PORTRAIT
Początek pandemii był czasem, w którym artyści spontanicznie dzielili się wykonywaną przez siebie muzyką: za pomocą telefonów, tabletów, prosto ze swoich domów. Środowisko muzyczne stawiało pierwsze kroki w odnajdywaniu się w zupełnie nowej, zwykle wirtualnej rzeczywistości. Również pianista Bartek Wąsik, nawiązując do przypadającego wtedy kwitnienia drzew owocowych, postanowił zagrać ze swojego domu krótki recital online, na który składały się utwory najbardziej rozpoznawalnego japońskiego kompozytora - Ryuichi Sakamoto. Również wtedy zapadła decyzja, by podczas kolejnej edycji Pianokręgu przedstawić w pełniejszy sposób sylwetkę Ryuichi Sakamoto - zdobywcę Oscara, nagrody BAFTA, Grammy i dwóch Złotych Globów. Twórczość Sakamoto to nie tylko oryginalna, nagradzana wielokrotnie muzyka filmowa (m. in. do obrazów „Ostatni cesarz”, „Pod osłoną nieba”, „Mały Budda” czy „Zjawa”) ale też autorskie albumy, z których - mimo upływu czasu - przebija różnorodność gatunkowa, podążanie za swoim stylem, bogata instrumentacja, gdzie ważne miejsce zajmuje fortepian. Sakamoto jest szczególnie związany z tym instrumentem, słychać to na wielu jego albumach, m. in. w „Playing the Piano” (2009) czy „async” (2017), gdzie jest nie tylko kompozytorem ale i wykonawcą, często interpretując na nowo swoje wcześniejsze utwory. W wersji na fortepian solo brzmią one intymniej, wywołując większe skupienie. Fortepian Sakamoto jest bardzo charakterystyczny, to połączenie oszczędnych środków przez które przebija wielka wrażliwość i prostota. To właśnie cechy, które warszawski pianista, Bartek Wąsik chciałby przekazać na koncercie inaugurującym kolejny cykl swoich recitali. Za pomocą fortepianu nakreśli portret jednego z najoryginalniejszych artystów naszych czasów. W programie znajdzie się kilkanaście kompozycji Ryuichi Sakamoto, które powstały w różnych okresach jego twórczości. Twórczości którą ktoś kiedyś nazwał że „jest jednym z filarów wiary w normalność i piękność muzyki dla samego tylko jej piękna”.
18.07.2021
JOHN CAGE/JOHN ADAMS - IN A LANDSCAPE
Bartek Wąsik wielokrotnie podkreślał, jak ważna dla niego jest bliskość, intymna relacja, która zachodzi pomiędzy wykonawcą a słuchaczem, jak wielki sens ma przekraczanie takiego dystansu. Dlatego propozycja trzeciego koncertu ma być kontynuacją ubiegłorocznych zamierzeń, ale w dawce silnie skoncentrowanej. Bowiem zabrzmią kompozycje, których esencją jest ukojenie, nasłuchiwanie, bezczas, czyli słynne cykle miniatur fortepianowych - „Gymnopédies” i „Gnossiennes” - Erika Satie. I choć powstały pod koniec XIX wieku są zapowiedzią gatunku w muzyce, który w pełni rozwinął się dopiero pod koniec XX wieku - ambientu - dla którego charakterystyczne jest odejście od lini melodycznej na rzecz luźnych plam dźwiękowych trwających w czasie. Co ciekawe, słowo ambient wywodzi się od określenia, które wymyślił… Erik Satie, nazywając swoje miniatury musique d’ameublement. Jego muzyka miała być „umeblowaniem” życia codziennego, miała wpływać na nastrój człowieka ale nie absorbować go za bardzo od innych zajęć. Tytuł koncertu ma nawiązać do skrótu wyrażenia slow motion, ponieważ utwory będą wykonywane jakby w zwolnionym tempie. Bartek Wąsik swoją interpretacją dzieł Satie’go spróbuje zwolnić i zagiąć czas, wprowadzając publiczność w stan wyciszenia, kontemplacji i medytacji. Kompozycje oryginalne będą przeplatane krótkimi improwizacjami Wąsika, tworzącymi pomosty pomiędzy każdą z miniatur. Chodzi o stworzenie wrażenia bezczasu i komfortu, w którym zgromadzona publiczność będzie mogła poddać się swoistej muzykoterapii. Ten rodzaj specyficznej atmosfery idealnie wpisze się w dojrzałą, sierpniową odsłonę przyrody Parku Rzeźby otaczającego pałac w Królikarni.
15.08.2021
ERIK SATIE - SLOW-MO
John Cage i John Adams to kolejni kompozytorzy amerykańscy, którzy pozostają w kręgu zainteresowań Bartka Wąsika. Zestawienie twórczości tej dwójki na jednym koncercie nie jest przypadkowe. Cage - wielkie nazwisko w historii muzyki XX wieku, to artysta przekraczający wszelkie granice muzyki, wizjoner. I Adams - przedstawiciel stylu minimal music, który po przeczytaniu traktatu Cage’a „Silence” stwierdził, że „zapadł w jego psychice niczym bomba zegarowa”. Na koncercie Wąsik chce poszukiwać wspólnych światów łączących obu kompozytorów. Zestawienie ich kompozycji, powstałych w różnych okresach twórczości może przynieść zaskakujące efekty. Nie zabraknie najsłynniejszego dzieła Johna Cage’a - „4’33”. To utwór który może być wykonany przez dowolną liczbę muzyków. A polega na… trwaniu w ciszy przez 4 minuty i 33 sekundy. Bartkowi Wąsikowi zależy na tym, żeby oprócz niego zgromadzeni słuchacze również wzięli udział w wykonaniu tego dzieła, dzieła które odkryło ciszę dla świata muzyki. Przestrzeń Sali Rotundowej i szczególnie otoczenie Parku Rzeźby przy warszawskiej Królikarni oferuje idealne warunki do wspólnego wykonania tej kompozycji i wsłuchania się w otaczające dźwięki płynące z partytury napisanej przez miasto. „In a Landscape” to kolejna kompozycja Cage’a która zabrzmi podczas koncertu. Utwór skupiony, jakby bez początku i końca, który posiada znamiona stylu minimal music będzie idealnym wprowadzeniem do transowych, rzadko wykonywanych w Polsce „Phrygian Gates” i „China Gates” Johna Adamsa, które stanowią kanon muzyki minimalistycznej w literaturze fortepianowej XX wieku. Zestawienie tak różnorodnych rzeczywistości i muzycznych krajobrazów może przynieść zaskakujący efekt, a przeprowadzenie słuchaczy od celebrowania ciszy po „kąpiel” w ekstatycznych dźwiękach utworów Adamsa stanowić będzie ciekawe wyzwanie dla pianisty.
12.09.2021
MICHAEL NYMAN - THE PIANO
Fortepian jest nośnikiem muzyki, a otaczający Salę Rotundową Park Rzeźby idealną scenerią i enklawą do jej odbierania. Fortepian okazał się być narzędziem do komunikacji, łącznikiem w narracji pomiędzy artystą a publicznością. Taką samą rolę pełni w głośnym i wielokrotnie nagradzanym filmie „Fortepian”, w reżyserii Jane Campion. Właściwie można śmiało powiedzieć, że to jemu przypada główna rola. Brytyjski kompozytor Michael Nyman stworzył do tego filmu kultową już ścieżkę dźwiękową. A scena w której Holly Hunter gra słynny motyw na stojącym na pustej plaży fortepianie, przy akompaniamencie oceanicznych fal przeszła do historii kina. Album z muzyką z filmu „Fortepian” cieszył się ogromną popularnością, m. in. w Polsce uzyskał status Złotej Płyty. Wielkie zainteresowanie przyczyniło się do przygotowania przez Nymana wersji na fortepian solo. Ten pomysł był strzałem w dziesiątkę, bowiem wielu światowych pianistów włączało kompozycje do swojego repertuaru. Bartek Wąsik na czwartym, zamykającym koncercie wykona całą muzykę z filmu „Fortepian”, poniekąd oddając w ten sposób hołd własnemu instrumentowi. Jednocześnie wybór takiego repertuaru na koncercie zamykającym drugą odsłonę Pianokręgu będzie symbolicznym domknięciem klamry pomiędzy wykonaną w 2019 roku muzyką Philipa Glassa z filmu „Godziny” a muzyką filmową Michaela Nymana. Obu kompozytorów łączy dużo, a Bartek Wąsik stara się wyławiać z ich twórczości coś, co jak powiedziała jedna z bohaterek filmu „Fortepian” „jest jak nastrój który przechodzi przez Ciebie… jest jak dźwięk który się w Ciebie wkrada”.
PIANOKRĄG I (TEASER)
RYUICHI SAKAMOTO
THE PORTRAIT
PIANOKRĄG II (TEASER)
CAGE
PIANOKRĄG III (TEASER)
SATIE
PIANOKRĄG IV (TEASER)
NYMAN
TEAM
Bartek Wąsik - pomysł i wykonanie
Katarzyna Renes - produkcja
Paweł Szumny / Toinen Music - produkcja
Justyna Kosińska / Temperówka - projekt graficzny
Krzysiek Oleksiak / krzoleksiak.com Xawery Zamoyski / xzamoyski.com - zdjęcia
Krzysztof Podsiadło - reżyser dźwięku
Michał Rokicki / Lama Stage - obsługa techniczna
MANAGEMENT
Paweł Szumny
pawel@toinenmusic.com
+48 508 067 687
Projekt współfinansuje m.st. Warszawa
Organizatorzy
Partnerzy
